0.7 Alg uitk. & ov. uitk. gemeentefonds

Toelichting

Met betrekking tot de algemene uitkering uit het gemeentefonds spelen drie zaken:
1. het bij het lastenniveau van de gemeenten achterblijven van de verstrekte middelen voor de Jeugdzorg;
2. de normeringssystematiek waarbij de omvang van het accres (de groei van het gemeentefonds) afhankelijk is van de accres relevante uitgaven van het Rijk gedurende het boekjaar;
3. de herziening/herijking van de verdeling ssystematiek van het gemeentefonds.

ad 1. In 2019 is voor de periode 2019 t/m 2021 € 1 miljard extra beschikbaar gesteld voor de Jeugdzorg. Deze middelen zijn ook na 2021 structureel geraamd.
Vooralsnog bestaat er geen zekerheid over extra aanvullende middelen in het gemeentefonds na 2021. De minister van BZK heeft aangegeven eerst de resultaten naar haar onderzoek van de structurele component van de tekorten af te willen wachten alvorens hier uitspraken over te doen.

ad 2.  Nu de herziening met één jaar wordt uitgesteld, zullen wij ook een voorstel om tot een stabielere raming van de algemene uitkering te komen uitstellen. Dit neemt uiteraard niet weg dat wij ook de ontwikkelingen over de normering blijven volgen.
In het kader van de corona-besprekingen tussen VNG, IPO en de fondsbeheerders is aangegeven dat de accressen voor 2020 en 2021 bevroren zullen worden tenzij er sprake is van onvoorziene gebeurtenissen met grote gevolgen voor de rijksfinanciën die deze afspraak weer openbreken.

ad 3. In de loop der jaren is de verdeling van het gemeentefonds over de gemeenten steeds ingewikkelder geworden. Bovendien bevat de huidige verdeling van het gemeentefonds een aantal scheefheden, met name in het sociaal domein en de wijze waarop de eigen inkomsten van gemeenten worden betrokken. Het takenpakket van gemeenten is veranderd en ook de context waarbinnen gemeenten functioneren.
Gemeenten werken bijvoorbeeld steeds meer samen in wisselende regionale verbanden. Al deze factoren maken dat het gemeentefonds toe is aan een actualisatie.
Halverwege 2019 zijn de gemeentefondsbeheerders gestart met de werkzaamheden om de verdelingssystematiek van het gemeentefonds beter te laten aansluiten bij het kostenniveau van de gemeenten. Om de ontwikkelingen daarin te kunnen volgen neemt de WODV deel in een klankbordgroep. De aansluitverschillen voor het sociale deelmodel worden als acceptabel en verklaarbaar aangeduid. Voor gemeenten tot 50.000 inwoners komt dit deelmodel evenwel neer op een nadeel van gemiddeld € 33 per inwoner. Gezien de op het klassieke domein-model optredende grote aansluitverschillen hebben de fondsbeheerders inmiddels besloten om de herziening van de verdeling van het gemeentefonds een jaar uit te stellen en deze tijd te gebruiken om nader onderzoek te kunnen doen. De uitkomsten van het klassieke model worden in de loop van 2020 verwacht met presentatie in een decembercirculaire.