2021 wordt een jaar van grote veranderingen voor Voorschoten.
Corona
De uitbraak van COVID-19 (Corona) eind februari 2020 heeft een enorme impact op ons allemaal en heeft ook de veerkracht van de Voorschotense samenleving laten zien. De financieel effecten voor de gemeente voor 2020 zijn naar het lijkt redelijk financieel gecompenseerd. De effecten structureel voor 2021 en volgende zijn maar gedeeltelijk bekend, omdat niet duidelijk is hoe deze pandemie zich ontwikkelt en wat de bijdrage van het Rijk daarin zal zijn. We streven ondanks alles naar een zo adequaat mogelijke uitvoering van de landelijke en lokale maatregelen. We willen daarbij onze werkzaamheden en planningen zoveel mogelijk continueren. We hebben alles in het werk gesteld om inwoners en ondernemers waar mogelijk te helpen. Dit blijven we in 2021 doen. Het nemen van maatregelen en het helpen van inwoners heeft ook effect op de begroting van de gemeente Voorschoten.
Voorschoten krijgt weer een eigen ambtelijke organisatie
Door het in 2020 genomen besluit de ambtelijke samenwerking met Wassenaar te ontvlechten heeft Voorschoten vanaf 1 januari 2021 weer een eigen gemeentelijke organisatie. In het gemeentehuis van Voorschoten werken de medewerkers dan volledig aan onze eigen opgaven in het belang van onze inwoners en ons dorp. De verbinding tussen medewerkers, bestuurders en inwoners wordt daardoor sterker.
Het weer opbouwen van een eigen organisatie is geen gemakkelijke opgave. Wij doen het om beter werk te leveren voor onze Voorschotense gemeenschap, maar beseffen dat er ongetwijfeld startproblemen en overgangsproblemen zullen zijn. Dat vraagt de eerste maanden van 2021 extra aandacht van alle betrokkenen.
Voorschoten ontwikkelt samenwerking in de Leidse regio
Waar het gaat om regionale samenwerking met andere gemeenten richten wij ons nadrukkelijk op de Leidse regio, de gemeenten Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest en Zoeterwoude. Intensievere samenwerking moet wel resultaat opleveren, voor de regio en/of individuele gemeenten. In 2021 besluiten wij of het verstandig is de samenwerking bij de uitvoering van sociaal beleid samen met deze gemeenten op te pakken in plaats van de huidige samenwerking met Leidschendam-Voorburg en Wassenaar. Verder werken we voor fysieke vraagstukken zoals ruimtelijk, wonen en klimaat en energievraagstukken vooral samen op de grotere schaal van Holland Rijnland.
Betere samenwerking met minder partners betekent ook minder bestuurlijk gedoe en makkelijkere democratische controle. Inzet en resultaten moeten duidelijk zichtbaar en controleerbaar zijn voor de gemeenteraad.
Voorschoten heeft een bouw- en woon agenda
Een drietal grote en een flink aantal kleinere bouwlocaties is in beeld. Goede afweging van het bouwprogramma, hoeveel woningen, welke categorieën, doelgroepen en prijsklassen, maar ook het voorzien in voldoende groen en het voldoen aan de duurzaamheidseisen vraagt om goede voorbereiding en afweging. Om toch flinke voortgang te realiseren wordt er volgens een zowel ambitieuze als realistische bouwagenda worden gewerkt. Teveel projecten tegelijk betekent uiteindelijk minder resultaten. Daarom prioriteren we projecten in de uitvoeringsagenda van de woonvisie. Er komen verder nieuwe instrumenten om onze doelstellingen te realiseren. De gemaakte meerjarenprestatieafspraken met corporaties voeren we uit.
Voorschoten wordt steeds duurzamer
Alle nieuwe bouwprojecten moeten duurzaam zijn, halve oplossingen worden niet geaccepteerd. Voor bestaande bouw wordt verduurzaming besproken met de eigenaren, corporaties en bewoners. Voorschoten energieneutraal is een ambitieus streven, belangrijk is het om ieder jaar concrete, maar haalbare stappen te zetten.. De gemeente wil dit doen samen met inwoners en organisaties, iedereen heeft hierin een verantwoordelijkheid. Maatregelen wordt genomen om het dorp klimaatbestendig te maken, zoals opvangen van hemelwater. Milieu aspecten zoals geluid, lucht en bodem krijgen aandacht met gerichte uitvoeringsmaatregelen.
Levendig dorp vraag om gezonde bedrijvigheid
De winkelgebieden in stand houden vraagt om keuzes, zoals meer concentratie van winkels in een beperkter gebied en mogelijk uitbreiding met aanvullende activiteiten, zoals horeca en culturele bedrijvigheid. Juist compacte en gezellig drukke plekken zijn aantrekkelijk voor zowel bezoekers als ondernemers. Door concentratie van bedrijvigheid komen plekken vrij voor o.a. woningbouw. In 2021 worden voor de betreffende gebieden knopen doorgehakt. Een nieuwe economische visie en een ontwikkelprogramma voor locaties in het centrum geven daarbij richting. Een nieuwe economische visie en een uitvoeringsagenda met concrete maatregelen voor locaties in het centrum geven daarbij richting.
Goede voorzieningen op dorpse schaal
Voorschoten scoort wat betreft woonaantrekkelijkheid heel hoog. Naast goede woningen en woonomgeving dragen maatschappelijke en culturele voorzieningen daar aan bij. Dat willen wij zo houden en waar mogelijk verbeteren. Door slimme combinaties, zoals bibliotheek en cultureel centrum, met één in plaats van twee gebouwen, lijken zulke voorzieningen ook op termijn financieel mogelijk. Aan de hand van een haalbaarheidsstudie worden knopen doorgehakt over een multifunctionele accommodatie.
Participatie van inwoners voor beter beleid
Door belanghebbenden op het goede moment te betrekken bij plannen worden de beste resultaten bereikt. Sommige plannen worden alleen met de betreffende wijkbewoners besproken, andere plannen met alle geïnteresseerden in het dorp; participatie op maat. Ook de mate van participatie kan op maat; soms is goede informatie of goed overleg voldoende, bij andere plannen kunnen bewoners het initiatief nemen of overnemen. Belangrijk is dat vooraf duidelijk is wat de door de raad vastgestelde kaders zijn. Met drie pilots onder regie van een in te stellen taskforce “samen doen” willen we de bestaande inspraakprocessen verder verbeteren
Jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en arbeidsparticipatie
De structureel toenemende kosten op het terrein van Jeugd zijn op termijn niet te beheersen en hollen gemeentelijke voorzieningen uit. We zijn begonnen met maatregelen ten behoeve van preventie en controle, lokaal vanuit het actieplan jeugd, regionaal door aanscherpingen binnen H10 verband. Concreet is dit gericht op betere beheersing van de toegang, verbreden van het voorveld, beter contractmanagement en strakkere controle en verantwoording. Ondertussen wordt met kracht bij het Rijk gelobbyd voor meer geld. Dat geldt ook voor de toenemende kostenstijging in de WMO. Parallel willen we in 2021 besluiten nemen over verlegging van deze taken naar de Leidse regio.
Financiele risico’s vragen om behoedzaamheid en keuzes
Het jaar 2021 laat een éénmalig overschot zien, de daarop volgende jaren sluit de begroting rond het “nulpunt”. Op zich een knappe prestatie na de eerdere financiële problemen en de daardoor noodzakelijke bezuinigingen en lastenverhogingen. Er wordt alleen aan plannen gewerkt als er dekking voor is of kan worden gevonden binnen de totale begroting.
Forse risico’s vragen om behoedzaam en gedisciplineerd beleid: de stijgende kosten voor jeugdzorg en maatschappelijke ondersteuning, de komende herziening van het gemeentefonds en de onzekerheden van de coronacrisis. Deze maken dat ambities op het terrein van verduurzaming realistisch en waar nodig in langzamer tempo moeten worden uitgevoerd.
De herziening van het gemeentefonds per 1 januari 2022 dreigt tot lagere inkomsten te leiden. We hebben daarvoor geld opzij gezet. Voor 2022 houden we rekening met een nadelig effect van € 375.000 en voor 2023 en verder met een nadelig effect van € 625.000. Dat neemt niet weg dat we landelijk actief meedoen aan de lobby voor een betere verdeling en “vergroting van de koek”.